فتوای مراجع در خصوص زنان در مجالس زنانه

امام خمینی (ره)در بین منابع فتوایی مکتوب و منتشر شده امام خمینی ، فتوایی در باره جواز و عدم جواز یدن در مجلس عروسی نیامده است.( لااقل بنده موفق به مشاهده آن تاکنون نشده‌ام). لیکن هم بنده و هم دیگر دوستان همکار که در دفتر حضرت امام توفیق پاسخ‌گویی به سؤالات شرعی مردم شریف هستیم در زمان حیات آیت الله توسلی (ره) مکررا از ایشان می‌شنیدیم که بدین مضمون اظهار می‌داشت که: در باره در عروسی از امام  پرسیدم فرمودند: اشکال ندارد. واضح است که مراد از جواز در عروسی، یدن مختلط نمی‌باشد. به هر حال؛ این مسأله از جمله فتاوایی است که یک شخص عادل از امام خمینی نقل نموده است. و همان‌گونه که در ابتدا آمد یکی از راه‌های به دست آوردن فتوای مرجع تقلید نقل قول فرد عادل از او است.

یادآوری و تصریح به این نکته لازم است که از نظر امام خمینی (ره) مطلق صدا و آهنگ حرام نیست، و صداى حرام صدایى است که عرفاً به آن غنا یا موسیقى مناسب مجالس لهو و لعب می‌گویند است؛ و به همین جهت، گوش دادن به صداهاى مشکوک مانع ندارد. (مراجعه شود به کتاب استفتاءات؛ ج‌۳، ص: ۶۰۳، س ۱۰۷)  بنا بر این؛ به نظر امام خمینی (س) آواز خوانی مغنیّه یعنی زن آوازه خوان، در عروسی‌ها جایز است؛ و مزد و درآمد آن نیز حلال می‌باشد. هرچند که احتیاط مستحب است که فقط به شب عروسی و مجلس قبل و مجلس بعد از شب زفاف اکتفا کنند. بلکه احتیاط بیشتر پرهیز از غنا در مطلق مجالس عروسی است.

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای

س. ۱۱۶۸ در مجالس زنانه بدون آهنگ موسیقی حرام است یا حلال؟ و در صورتی که حرام باشد، آیا ترک مجلس بر شرکت کنندگان واجب است؟ج. زن برای زنان اگر عنوان لهو بر آن صدق کند مثل این‌‌که جلسه زنانه تبدیل به مجلس شود، محل اشکال است و احتیاط واجب در ترک آن است؛ در غیر این‌صورت هم اگر به‌‌گونه ‏ای باشد که شهوت را تحریک کند و یا مستلزم کار حرام و یاترتّب مفسده‏ ای باشد، حرام است و تَرک آن مجلس به عنوان اعتراض بر کار حرام، چنانچه مصداق نهی از منکر محسوب شود، واجب است.

س ۱۱۵۴: اجرای کنسرت توسط زن برای زنان با علم به اینکه گروه نوازندگان نیز زن هستند، چه حکمی دارد؟ج: اگر اجرای کنسرت به‌صورت ترجیع لهوی (غنا) باشد و یا موسیقی که نواخته می‏شود از نوع لهوی مضل عن سبیل الله و مناسب مجالس گناه حرام باشد، حرام است.

آیت الله العظمی سیستانی

پرسش: می خواستم حکم زن برای زن را در مجالس عروسی اگر صرفا برای ابراز شادی عروسی باشد را بدانم؟    پاسخ: بنابر احتیاط لازم جایز نیست.

پرسش: آیا بانوان در شب زفاف و عروسی می توانند با هر نوع آهنگی آواز خوانی کنند حتی با آهنگ های متناسب مجالس لهو و لعب؟ و آیا آنان می توانند از آلات و ابزار موسیقی استفاده کنند؟ و آیا آن وضع را می توان در مجلس عقد خوانی، شب حنابندان و یا مناسبت های دیگر، تکرار کرد یا مخصوص شب عروسی است؟

پاسخ: بنابر احتیاط واجب، چنان آواز خوانی ها حتی در شب زفاف و عروسی هم ترک شود تا چه رسد به شبها و مناسبت های دیگر و حکم موسیقی و آواز خوانی حلال و حرام در مسائل قبل توضیح داده شد.

آیت الله العظمی مکارم شیرازی

آواز خواندن زن برای زن [موسیقى] آواز خواندن زن براى زنان و براى شوهرش چه به صورت غنا و چه بدون غنا چه حکمى دارد؟ براى شوهرش و براى سایر زنان بدون غنا و بدون آهنگهاى مناسب لهو و فساد اشکال ندارد.

گوش دادن آواز زن برای بانوان [موسیقى] گفته مى شود: «گوش دادن به دو نوع از موسیقى شرعاً اشکال دارد; صداى زن، و دیگرى آهنگ مطرب; یعنى آهنگى که انسان را از حالت طبیعى خارج مى سازد.  الف) در خصوص مورد اوّل; یعنى گوش دادن مرد به آواز زن مشکلى نیست، ولى آیا گوش دادن آواز زن براى زن هم حرام است؟   ب) در مورد دوّم باید بگویم که هیچ گونه آهنگى نمى تواند مرا از حالت طبیعى خارج سازد.

گوش دادن به نوار موسیقى، چه با کلام و چه بى کلام، چه غمگین و چه غیر غمگین، براى من چه حکمى دارد؟

جواب الف: چنانچه آهنگ و صدا مناسب مجالس لهو و فساد باشد، براى زنان هم جایز نیست.  جواب ب: معیار، افراد و اشخاص نیستند، بلکه کلیّه آهنگهاى متناسب با مجالس لهو و فساد براى همه حرام است، خواه انسان را از حالت طبیعى بیرون ببرد یا نبرد.

در مجالس عروسی [ ] آیا در مجالس عروسى جایز است؟ منشأ فساد است و اشکال دارد خواه زن براى زن یا مردبراى مرد و یا زنان براى مردان باشد ولى زن براى همسرش اشکال ندارد.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی نیز در این موضوعات با آیت الله مکارم شیرازی هم نظر هستند.

آیت الله العظمی نوری همدانی

هلهله و کف زدن و در مجالس عروسى و مولودى و اعیاد را بیان نمائید و حضور در این مراسم و تماشا کردن دیگران چه حکمى دارد؟  ج: کف زدن اگر به حدّ جلف و سبکى نرسد و در غیر مساجد و حسینیّه ‏ها باشد اشکال ندارد و یدن و شرکت در مجالس نیز اشکال دارد.

آیت الله العظمی بهجت قدس سره

زن در حضور زنان و مرد در حضور مردان  سؤال۱۸۰۱٫ یدن زن در جایى که مرد نامحرم نیست، چه حکمى دارد؟ هم‏چنین مرد براى مرد چه حکمى دارد؟

پاسخ: یدن زن در مجالس زنان و یا مرد در مجالس مردان اشکال دارد و احتیاط واجب در ترک است.

۲) و آواز در مجالس عروسى که زن‏ها و مردها جدا باشند، آیا اشکال دارد؟  پاسخ: خلاف احتیاط است، آواز هم به غنا و غیر غنا منقسم مى‏شود که در صورت غنایى بودن حرام مى‏باشد

آیت الله فاضل لنکرانی

سؤال ۹۹۷ :لطفاً حکم دایره و دف زدن در عروسى زنان و مجلس عقد و مجلس جشن بعد از عقد و خواندن زن در مجالس زنانه و زدن دایره ختنه کردن فرزند را بیان فرمایید؟

پاسخ: تنها غنا و آواز در مجالس عروسى زنانه مستثنى است و در بقیه موارد حرام است.  سؤال۱۷۳۷: زن براى زن و مرد براى مرد چگونه است؟

پاسخ: به طور کلى نوعاً منشأ فساد و از بین رفتن حیاء است و احتیاط در ترک و عدم حضور در مجلس است.

آیت الله العظمی وحید خراسانی نیز با آیت الله فاضل لنکرانی هم نظر است.

بنابراین پاسخ اجمالی این است که مسلماً زن برای مردان نامحرم حرام است، اما دربارۀ زن برای زنان نزد محارم  در میهمانی ها یا عروسی هایی که در آن مردان نمی‌توانند رفت و آمد کنند، نظر امام خمینی (ره) و آیت الله العظمی خامنه ای بر این است اگر باعث تحریک شهوت یا ارتکاب گناه و یا ترتب مفسده نشود، اشکال ندارد (ولى براى مؤمن سزاوار آن است که از لهو اجتناب نماید).